Konferencje rok 2015

Rybnik, dnia 15 października 2015 r.

 

 

PROTOKÓŁ

 

Komisji Wniosków powołanej w dniu 15.10.2015 r. na XXII Konferencji Naukowo – Technicznej pt.:

 

Zagospodarowanie terenów na obszarach górniczych kopalń czynnych i zlikwidowanych w Subregionie Zachodnim Województwa Śląskiego

 

Skład Komisji Wniosków:

  1. dr hab. inż. Stanisław Duży prof. nzw. w Pol. Śl.
  2. dr hab. Irena Pluta prof. nzw.
  3. mgr inż. Ryszard Fuchs
  4. mgr inż. Wiesław Kopiec
  5. mgr inż. Jerzy Grycman
  6. mgr inż. Tatiana Rusin
  7. mgr inż. Klaudiusz Szczurek
  8. mgr Ewa Mackiewicz

W dniu 15 października 2015 roku w Zabytkowej Kopalni „Ignacy” w Rybniku odbyła się XXII Konferencja Naukowo – Techniczna pt.: „Zagospodarowanie terenów na obszarach górniczych kopalń czynnych i zlikwidowanych w Subregionie Zachodnim Województwa Śląskiego”. Na konferencję przygotowane zostały 34 referaty i komunikaty, które zostały opublikowane w materiałach konferencyjnych, wydanych w formie książkowej. Współorganizatorami konferencji byli: Zarząd Oddziału SITG w Rybniku, Okręgowy Urząd Górniczy w Rybniku, Urząd Miasta Rybnika, Jastrzębska Spółka Węglowa S.A., Kompania Węglowa S.A., Katedra Geomechaniki, Budownictwa Podziemnego i Zarządzania Ochroną Powierzchni Wydziału Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej, Komisja Nauk Chemicznych Polskiej Akademii Nauk Oddział w Katowicach, Fundacja Kopalń Zlikwidowanych w ROP oraz Centrum Kształcenia Inżynierów w Rybniku. Patronat honorowy nad konferencją sprawowali prof. dr hab. Jerzy Buzek – poseł do Parlamentu Europejskiego oraz mgr inż. Mirosław Koziura – Prezes Wyższego Urzędu Górniczego.

W konferencji udział wzięli przedstawiciele:

  • Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej,
  • administracji rządowej: Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach, Wyższego Urzędu Górniczego w Katowicach, Okręgowego Urzędu Górniczego w Rybniku,
  • instytucji naukowych: Politechniki Śląskiej w Gliwicach, Akademii Górniczo – Hutniczej w Krakowie, Uniwersytetu Kard. Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Głównego Instytutu Górnictwa w Katowicach, Polskiej Akademii Nauk, Centrum Kształcenia Inżynierów w Rybniku,
  • administracji samorządowej: Sejmiku Województwa Śląskiego, Starostw Powiatowych, Urzędów Miejskich i Gminnych,
  • Muzeum w Rybniku,
  • stowarzyszeń i organizacji pozarządowych: SITG Oddział w Rybniku, Stowarzyszenia Zabytkowej Kopalni „Ignacy” w Rybniku, Fundacji Kopalń Zlikwidowanych ROP.
  • zakładów przemysłowych: Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A., Kompanii Węglowej S.A., Przedsiębiorstwa Projektów Górniczych i Wierceń Geologicznych „DMM” Sp. z o.o. w Czeladzi.

 

Po przywitaniu gości przez Prezesa Zarządu Oddziału SITG w Rybniku mgr inż. Mariana Kurpasa konferencję otworzył Prezydent Miasta Rybnika mgr Piotr Kuczera. Po otwarciu konferencji rozpoczęły się obrady, w trakcie których prezentowane były referaty w podziale na trzy sesje tematyczne:

 

Sesja I pt. „Rewitalizacja terenów pogórniczych”. Sesji przewodniczyli:

  • mgr inż. Marian Kurpas – Prezes ZO SITG w Rybniku,
  • mgr Gabriela Lenartowicz – Wicewojewoda Śląski.
  • mgr Piotr Kuczera – Prezydent Miasta Rybnika,
  • mgr inż. Piotr Kujawski – Zastępca Dyrektora Departamentu Ochrony Środowiska i Gospodarki Złożem WUG w Katowicach,

 

Sesja II pt. „Wybrane aspekty wpływu eksploatacji górniczej na powierzchnię”. Sesji przewodniczyli:

  • prof. dr hab. inż. Jan Białek – Instytut Eksploatacji Złóż Wydziału Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej w Gliwicach,
  • mgr inż. Piotr Karkula – Dyrektor OUG w Rybniku
  • dr hab. Irena Pluta prof. nzw. – Komisja Nauk Chemicznych PAN Oddział w Katowicach,

 

Sesja III pt. „Gospodarka wodna. Historia górnictwa w Rybnickim Okręgu Przemysłowym”. Sesji przewodniczyli:

  • mgr inż. Wiesław Kopiec – Zastępca Dyrektora OUG w Rybniku, Wiceprezes ZO SITG w Rybniku,
  • dr hab. inż. Ryszard Mielimąka prof. nzw. w Pol. Śl. – Dyrektor Centrum Kształcenia Inżynierów w Rybniku,
  • dr hab. inż. Stanisław Duży prof. nzw. w Pol. Śl. – Zastępca Kierownika Katedry Geomechaniki, Budownictwa Podziemnego i Zarządzania Ochroną Powierzchni Wydziału Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej w Gliwicach,

 

W oparciu o treść wygłoszonych referatów, przebiegu dyskusji oraz wynikających z nich uogólnień, sformułowano następujące stwierdzenia i wnioski:

  1. Górnictwo węgla kamiennego w Subregionie Zachodnim Województwa Śląskiego było motorem rozwoju cywilizacyjnego regionu. Dzięki niemu powstało wiele nowoczesnych na owe czasy osiedli, obiektów socjalnych, oświatowych, kulturalnych itp. Są one świadectwem historii i dorobku wielu pokoleń mieszkańców regionu. Należy propagować i wskazywać najcenniejsze pamiątki historii rozwoju cywilizacyjnego regionu, a gospodarze tych terenów powinni być zobowiązani do ich ochrony.
  2. Ważnym elementem szeroko pojętej ochrony środowiska jest ochrona dziedzictwa kultury materialnej i niematerialnej – w tym również krajobrazu postindustrialnego. Ten kontekst historyczny i kulturowy powinien być punktem wyjścia wszelkich działań, bowiem trudno budować strategie rozwoju oraz mówić o przyszłości bez poznania i zrozumienia jej przeszłości – szeroko rozumianego dziedzictwa kulturowego.
  3. Ochrona krajobrazu kulturowego jest obowiązkiem zarówno samorządu jak i działających w danym terenie podmiotów gospodarczych i organizacji społecznych. Samorząd gminny ma w swoim ręku instrumenty organizacyjno-prawne umożliwiające budowę dobrze rozumianego partnerstwa na linii gmina – przedsiębiorcy, w tym instrumenty prawno-podatkowe: możliwość określania i stosowania ulg lub zwolnień podatkowych – aktem prawa miejscowego, powszechnie obowiązującego na terenie danej jednostki samorządu terytorialnego.
  4. Poprzez rewitalizację należy rozumieć szereg powiązanych, kompleksowych, wielowątkowych, uzupełniających się działań mających na celu wywołanie jakościowej pozytywnej zmiany na określonym zidentyfikowanym zdegradowanym obszarze. Zakłada się tu powiązanie funkcji i działań społecznych i gospodarczych. Projekty rewitalizacyjne muszą wynikać z przyjętych przez gminę programów. Rewitalizacja winna w tym przypadku zakładać określenie nowych funkcji użytkowych na terenach i obiektach nieczynnych zakładów i związanych z nimi innych elementów infrastruktury.
  5. Górnictwo węgla kamiennego w Subregionie Zachodnim Województwa Śląskiego rozpoczęło swoją działalność ponad dwieście lat temu. W ostatnich latach uczyniono wiele dla zachowania zabytkowych obiektów pogórniczych. Potrzeby jednak są znacznie większe. Do współpracy dla zagospodarowania wielu niszczejących obiektów górniczej kultury przemysłowej należy włączyć środowiska działaczy samorządowych, działaczy społecznych Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa, Fundacji Zlikwidowanych Kopalń ROP, a także przedsiębiorców górniczych i firmy prywatne.
  6. Zabytkowa Kopalnia „Ignacy” stanowi kompleks składający się obecnie z sześciu budynków objętych od roku 2005 ochroną konserwatorską. Od 2004 r. funkcjonuje jako atrakcja turystyczna na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego, a jego atrakcyjność doceniła Polska Organizacja Turystyczna przyznając jej Certyfikat Najlepszego Produktu Turystycznego 2004 roku. Kopalnia długo czekała na kompleksowe rozwiązanie, które pozwoliłoby zachować zabytkową architekturę, a równocześnie tchnąć w mury nowe życie. Dotychczasowe działania miasta doprowadziły do adaptacji wieży ciśnień na punkt widokowy oraz przekształcenie dawnej stolarni i budynku maszyny wyciągowej szybu „Głowacki” na cele wystawowe i konferencyjne. Efekty realizacji tych inwestycji uczestnicy konferencji mogli ocenić osobiście w dniu 15.10.2015 r. Plany władz miasta Rybnika zakładają całościowe podejście do wszystkich obiektów kopalnianych, dzięki czemu finalnym rezultatem ma być dobrze prosperująca instytucja kultury, która zaktywizuje społeczność lokalną. Aby tak się stało muszą być jednak spełnione cztery podstawowe warunki:
    • dobra wola samorządu,
    • dobra wola Kompani Węglowej S.A.,
    • finansowanie ze środków UE,
    • spójna i konsekwentnie realizowana strategia rozwoju.
  7. Kluczowym problemem, uzasadniającym potrzebę realizacji rewitalizacji obszaru poprzemysłowego w Czerwionce-Leszczynach była degradacja obszaru zabytkowego osiedla patronackiego i utrata przez niego pierwotnej funkcji oraz walorów rekreacyjnych, turystycznych, społecznych, edukacyjnych i kulturowych. Rewitalizacja jako kompleksowe działanie Urzędu Miasta i Gminy przy wykorzystaniu środków pozyskanych z funduszy Unii Europejskiej zarówno w sferze infrastrukturalnej, jak i na poziomie społecznym była jedyną możliwą metodą, która pomogła doprowadzić do przełamania stagnacji rekreacyjnej, kulturowej i społecznej na przedmiotowym obszarze Czerwionki-Leszczyny. Ważne były również kwestie społeczne, bo odnowa miejscowości mogła nastąpić dzięki lokalnej aktywności poprzez angażowanie mieszkańców w zachodzące procesy i włączenie w zmiany własnego środowiska życia. Podniesienie standardu infrastruktury zaowocowało odzyskiwaniem przez tę część miasta swojej potencjalnej atrakcyjności kulturowej i społecznej, dzięki czemu wzrosła powierzchnia obszarów rozwojowych miasta i następuje ciągła integracja mieszkańców.
  8. Tereny gminy Gorzyce, położonej w południowej części powiatu wodzisławskiego, zostały w znikomym stopniu dotknięte skutkami eksploatacji górniczej. Pozostałości jedynego na jej obszarze dawnego zakładu górniczego wydobywającego węgiel kamienny – kopalni „Fryderyk” – stanowią, wraz z przyległym fragmentem jej osiedla patronackiego, znakomicie skomponowaną przestrzeń, zasługującą nie tylko na ochronę ale i przysłowiowe „nowe życie”. Za podjęciem działań rewitalizacyjnych przemawiają:
    • lokalizacja terenu dawnej kopalni na skraju wsi, w otoczeniu lasów, z dobrą infrastrukturą drogową oraz w bezpośredniej bliskości autostrady A1,
    • działalność lokalnej społeczności, utworzenie Fundacji Rewitalizacji i Rozwoju Kolonii „Fryderyk”,
    • działania władz gminnych zmierzające w kierunku stworzenia dogodnych warunków prowadzenia działalności gospodarczej, a także inicjatyw zachęcających do inwestowania,
    • dbałość o zachowanie obiektów, wpisanie ich do rejestru zabytków, umieszczenie ich w gminnej ewidencji, poczynione i planowane remonty oraz naprawy.
  9. Subregion Zachodni Województwa Śląskiego dzięki zasobności w surowce mineralne, nie pozostała nieznanym, mało znaczącym skrawkiem zielonego Śląska. Już w XIII wieku rozwija się na tej ziemi przemysł. Wraz z rozwojem przemysłu powstawały dobra materialne jak osiedla mieszkaniowe, domy kultury, stadiony, baseny itp. powstałe dzięki działaniu górnictwa, a służące całemu społeczeństwu. Zostały one co prawda w procesie przeobrażeń i restrukturyzacji górnictwa przekazane samorządom terenowym, spółdzielniom mieszkaniowym czy klubom sportowym, ale i tak wycisnęły niezatarte piętno – w sensie pozytywnym – na całym Okręgu.
  10. Powołanie Fundacji Kopalń Zlikwidowanych w ROP stanowi realizację wniosków i postulatów zgłaszanych na poprzednich konferencjach. Pozytywnie ocenia się dotychczasową działalność Fundacji, w ramach której opracowano informacje o zlikwidowanych kopalniach „Ignacy”, „Anna”, „Rymer”, „Szczęście Beaty” „Reden”, „Dębieńsko”, „1 Maja”, „Moszczenica”, „Żory”, „Morcinek” i „Fryderyk”w formie plansz i biuletynu. Przedmiotowe materiały były współfinansowane z budżetu Miasta Rybnika. Z tego powodu należy kontynuować wspieranie działań Fundacji, szczególnie w zakresie opracowania bazy danych kopalń zlikwidowanych. W najbliższej przyszłości Fundacja przewiduje podjęcie zadań edukacyjnych promujących wiedzę o historii górnictwa Ziemi Rybnickiej.
  11. Działalność górnicza jest ściśle związana z rejonem występowania złoża, co ogranicza możliwości wyboru lokalizacji zakładów wydobywczych oraz selekcji terenów pod kątem dopuszczalnych wielkości oddziaływania prowadzonej eksploatacji górniczej. Biorąc powyższe pod uwagę, w projektowaniu działalności górniczej konieczne jest zachowanie zasad zrównoważonego rozwoju, pozwalających na wykorzystanie zasobów przy minimalizacji 4niekorzystnych jej skutków. Szczegółowe ustalenia, dotyczące prognoz wpływu działalności górniczej na środowisko, pomiarów deformacji powierzchni terenu objętej wpływami eksploatacji oraz sposobu przeciwdziałania i usuwania skutków tej eksploatacji zawarte są w projektach zagospodarowania złóż, planach ruchu zakładów górniczych, sporządzanych we współpracy z samorządem terytorialnym i zatwierdzanych przez organy nadzoru górniczego.
  12. Warunkiem dopuszczenia podziemnej eksploatacji górniczej z uwagi na ochronę powierzchni jest wykazanie przez przedsiębiorcę górniczego wystarczającej odporności obiektów budowlanych (kubaturowych i infrastruktury technicznej) na prognozowane wpływy. Decyzje te poprzedzone są szczegółowymi analizami projektów eksploatacji, a w przypadkach skomplikowanych przedsiębiorcy są zobowiązywani do zlecania wyspecjalizowanym jednostkom sprawdzenia prawidłowości przewidzianych do stosowania rozwiązań. Projekty eksploatacji mogą być również kierowane na posiedzenia Komisji do spraw Ochrony powierzchni przy Wyższym Urzędzie Górniczym w Katowicach. Zgoda na prowadzenie eksploatacji górniczej w określonym rejonie jest uzależniona od sprawdzenia, że projektowane roboty górnicze i przedsięwzięcia zostały zaplanowane zgodnie z zasadami techniki górniczej, z wymogami przepisów oraz czy zapewniają bezpieczeństwo ruchu zakładu górniczego, jego pracowników, a także bezpieczeństwo powszechne. W przeprowadzanej ocenie istotne znaczenie ma również stanowisko organów samorządowych.
  13. Organy nadzoru górniczego sprawują nadzór i kontrolę nad ruchem zakładów górniczych m.in. w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego oraz ochrony środowiska, w tym zapobiegania szkodom. W celu właściwej realizacji tego obowiązku OUG w Rybniku, po przeprowadzeniu szczegółowej analizy, typuje rejony oddziaływania eksploatacji górniczej wymagające szczególnego nadzoru. Aktualnie wzmożonym nadzorem objęte zostało miasto Rydułtowy i gmina Pawłowice.
  14. Możliwość podjęcia i prowadzenia eksploatacji górniczej na obszarach zagrożonych powodziami jest warunkowana wymogami ochrony powodziowej, określonych w aktualnie obowiązujących przepisach ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne. W tym świetle:
    • udzielenie koncesji na wydobywanie kopaliny ze zdefiniowanych obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi wymaga uzyskania uzgodnienia z organem odpowiedzialnym za utrzymanie wód oraz opinii organu właściwego do wydania pozwolenia wodnoprawnego;
    • znajomość występowania i lokalizacji obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, które zostały określone w takich dokumentach, jak: „Wstępna Ocena Ryzyka Powodziowego”, „Mapy Zagrożenia Powodziowego”, „Mapy Ryzyka Powodziowego”, jest niezbędna przy planowaniu i podejmowaniu eksploatacji górniczej na terenach, gdzie mogą występować tego rodzaju obszary.
  15. Poznanie procesu deformowania się powierzchni w wyniku prowadzenia eksploatacji górniczej kopalń węgla kamiennego, a zwłaszcza jego prognozowanie, ma istotne znaczenie dla ochrony terenów górniczych oraz podczas monitorowania tego procesu. Zmienne warunki geologiczne i zróżnicowane zaszłości w budowie strukturalnej górotworu, spowodowane wcześniejszymi eksploatacjami powodują, że proces deformacji cechuje się naturalnym rozproszeniem wskaźników deformacji względem przebiegu średniego. Za celowe uznaje się kontynuowanie prac naukowych w zakresie doskonalenia metod i narzędzi prognozowania wpływów eksploatacji górniczej na powierzchnię. Pozwoli to na dokładniejszą ocenę ryzyka podejmowanych eksploatacji złoża z uwagi na ochronę powierzchni.
  16. W Subregionie Zachodnim Województwa Śląskiego następuje stała poprawa stanu środowiska. Przedsiębiorcy górniczy podejmują wiele działań w zakresie minimalizacji negatywnych skutków eksploatacji górniczej, w tym:
    • rekultywację i zagospodarowanie terenów objętych działalnością górniczą,
    • regulację rzek i potoków oraz likwidację zalewisk poeksploatacyjnych,
    • zmniejszenie ilości wytwarzania produktów ubocznych oraz wykorzystanie ich do innych celów gospodarczych, np. do produkcji kruszyw,
    • redukcję emisji zanieczyszczeń pyłowo-gazowych do atmosfery, ze szczególnym uwzględnieniem zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych,
    • likwidację nadmiernego poziomu hałasu emitowanego do środowiska.
  17. Metanowość bezwzględna polskich kopalń węgla kamiennego jest bardzo wysoka. Emisja metanu przez kopalnie z powietrzem wentylacyjnym do atmosfery powoduje powstanie efektu cieplarnianego, jest także powodem ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska przez kopalnie. Istnieją możliwości techniczne i technologiczne pozwalające zwiększyć wykorzystanie ujmowanego metanu uwzględniające zmienność jakościową i ilościową pozyskiwanego gazu i tym samym zwiększyć udział produkcji własnej ciepła i energii elektrycznej przez zakłady górnicze. Dalszy postęp w zakresie utylizacji metanu z powietrza wentylacyjnego kopalń i ograniczenia emisji metanu do atmosfery jest możliwy do osiągnięcia pod warunkiem rozwiązania następujących problemów:
    • zwiększenia inwestycji w zakresie pełnego gospodarczego wykorzystania metanu, jako paliwa niskometanowego w instalacjach ciepłowniczo-energetycznych,
    • prawnego uznania metanu z powietrza wentylacyjnego kopalń jako paliwa dla instalacji energetycznych w których produkcja energii będzie dotowana przez Państwo na zasadach podobnych jak inne rodzaje energii np. pochodząca z wiatru lub fotowoltaika.
  18. Wyniki badań solanek z Dębowca i Zabłocia wykazały stabilność składu chemicznego. W solance z otworu „Korona” w Zabłociu występuje niezmienność zawartości związków jodu od 1892 roku. Fakty te pozwalają na wykorzystywanie solanek do celów leczniczych. Zawartości związków jodu w solankach z Dębowca i Zabłocia wynoszące od 117 do 126 mg/dm 3 są znacznie większe aniżeli w wodach mineralnych Niżu Polskiego, w tym w Ciechocinku – 3,4 i 5,4 mg/dm 3 , które stosowane są do inhalacji leczniczych w termach.
  19. W wodzie odprowadzanej z kopalni do środowiska wodnego na powierzchni zawartość jonu barowego nie powinna być większa od maksymalnej dopuszczalnej zawartości określonej dla w wód odprowadzanych z zakładów górniczych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 roku (D.U. 2014, poz. 1800). Do wód wypompowanych z kopalń musi być doprowadzona taka ilość jonu siarczanowego (VI) aby zawartość jonu barowego nie przekraczała 2 mg/dm 3 . Proponuje się wykorzystanie nowoopracowanych technologii.
  20. Rozwój światowej gospodarki powoduje zwiększenie zapotrzebowania na surowce metaliczne. Aktualnie do surowców „krytycznych” dla państw Unii Europejskiej zalicza się: beryl, kobalt, fluoryt, gal, german, grafit, ind, magnez, niob, metale grypy platyny-PGM (platyna, iryd, rod, ruten, osm), pierwiastki ziem rzadkich - REE (17 pierwiastków należących do lantanowców oraz skand i itr, tantal, wolfram). W perspektywie zmniejszających się zasobów złóż lądowych metali oraz ryzyka ograniczonych dostaw niektórych surowców alternatywnych obiektem zainteresowania stają się surowce poboczne towarzyszące wydobywaniu surowców podstawowych. W górnictwie węgla kamiennego mogą to być uciążliwe, wymagające utylizacji osady wytrącające się z wód kopalnianych w wyrobiskach górniczych lub na powierzchni w zbiornikach (osadnikach), po wypompowaniu wód. Osady te zawierają surowce „krytyczne” takie jak kobalt i magnez oraz „strategiczne – chrom, mangan, nikiel, wanad i molibden.
  21. W badanych wodach dopływających do wyrobisk górniczych kopalni „Marcel” nie stwierdzono bezpośrednio dopływu wody ze zlikwidowanej kopalni „Rymer” przepływającej do kopalni „Rydułtowy” („Rydułtowy-Anna”). Wynik ten uzyskano na podstawie porównania wyników badań składu izotopowego wód i siarczanów. Proponuje się wykorzystanie badań izotopowych do rozwiązywania problemów hydrogeologicznych, których wykonanie wymaga tylko jednego pomiaru w przeciwieństwie do wielokrotnych analiz składu chemicznego.
  22. Rozbudowa infrastruktury terenu jak i eksploatacja węgla kamiennego są przedsięwzięciami sprzyjającymi rozwojowi regionu i tworzeniu nowych miejsc pracy. Powstanie nowej infrastruktury generuje potencjalną możliwość rozwoju regionu, jednak w celu jej ochrony wymagane jest prowadzenie działań profilaktycznych. Jak wskazuje doświadczenie, konieczna jest koordynacja planów eksploatacji złoża z programem rozwoju regionu.

Konferencja stanowiła szerokie forum wymiany doświadczeń przedstawicieli nauki, samorządowców oraz praktyków, reprezentujących górnictwo i gospodarkę wodną, a jej wartość edukacyjną trudno przecenić. W wygłaszanych referatach zaprezentowano osiągnięcia oraz ciekawe rozwiązania naukowe i inżynierskie z zakresu górnictwa, budownictwa, komunikacji, gospodarki wodnej i ochrony środowiska. Zwrócono również uwagę na konieczność dalszej współpracy pomiędzy samorządami i przedsiębiorcami górniczymi w zakresie wypracowania optymalnych warunków racjonalnej gospodarki złożem przy minimalizacji negatywnych skutków dla środowiska oraz rozwiązywania pilnych problemów dotyczących zabytków techniki górniczej. W konferencji udział wzięło ponad 120 uczestników.

Za celowe uznaje się kontynuowanie organizacji konferencji dotyczącej zagadnień zrównoważonego rozwoju Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego. Uwzględniając uwarunkowania geograficzne zalecana jest kontynuacja współpracy międzynarodowej, w tym w szczególności z Republiką Czech.