Wystąpienie Prezesa Zarządu Oddziału – Kol. Mariana Kurpasa

Szanowni Goście, Koleżanki i Koledzy !

70 lat to szmat czasu – w wielopokoleniowej rodzinie to status przynajmniej dziadka, ale SITG nie poddaje się starości. 2505 pracujących inżynierów i techników oraz 942 młodych duchem seniorów zrzeszonych w 28 kołach i 11 klubach wykonało w tym czasie kawał dobrej roboty stowarzyszeniowej. Bilans działalności pierwszych 60-lat został szczegółowo przedstawiony w prawie 200-tu stronicowej broszurze wydanej w 2006 roku i nie wymaga powtórki. Wystarczy przypomnieć jedynie najważniejsze momenty i wydarzenia z naszej historii. Oddział powstał 12 września 1946 roku w ramach Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Polskiego Przemysłu Węglowego (pierwotna nazwa SITG). Zrzeszał on wtedy 246 członków, a jego pierwszy zarząd pracował w składzie:
Roman Dykacz – Prezes
Władysław Urban – Wiceprezes
Ferdynand Konieczny – Wiceprezes i sekretarz
Józef Folwarczny – Skarbnik

Na przestrzeni 70 lat mieliśmy 19 prezesów, a w ostatnim 10-leciu funkcję tą sprawowali:
Piotr Chmiel – 2007- 2014
Marian Kurpas – 2015 – do nadal
W skład obecnego zarządu oddziału wchodzą:
Kol. Marian Kurpas - Prezes
Kol. Wojciech Kłosok - Wiceprezes
Kol. Łucjan Kurcok - Wiceprezes
Kol. Wiesław Kopiec - Wiceprezes
Kol. Mieczysław Wojtyński- Wiceprezes
Kol. Halina Nosal - Sekretarz
Kol. Urszula Kajstura - Z-ca Sekretarza
Kol. Teresa Bulenda - Skarbnik
Kol. Rafał Dobrzyński - Z-ca Skarbnika
Kol. Wiesław Grzybowski - Członek
Kol. Ryszard Fuchs - Członek
Kol. Andrzej Kuziak - Członek
Kol. Cyprian Antosz - Członek
Kol. Damian Tomiczek - Członek
Kol. Andrzej Sączek - Członek

Komisja Rewizyjna pracuje w następującym składzie:
Kol. Edward Kołeczko - Przewodniczący
Kol. Teresa Guzy - Z-ca Przewodniczącego
Kol. Katarzyna Wardas - Członek Komisji
Kol. Grażyna Piechulek - Członek Komisji
Stan osobowy członków na 31.12.2015 r. to 2505 pracujących i 942 seniorów. Łza się w oku kręci gdy wspominamy rok 1990 kiedy było nas 7084. Głównym powodem gwałtownego spadku stanu członków jest degradacja górnictwa nazwana eufemistycznie a trwająca latami restrukturyzacja. Jej pochodnymi są likwidacje szeregu kopalń i redukcja zatrudnienia. Dodatkowo w ostatnim czasie tak spadły ceny węgla (również koksowego), że naszym głębokim kopalniom coraz trudniej konkurować na światowym rynku. Nie da się też ukryć, że w latach 90-tych istniał na kopalniach niepisany oblig przynależności do SITG, a obecnie młode pokolenie wykazuje często awersję do pracy społecznej. W aktualnych realiach praca stowarzyszeniowa jest trudniejsza, ale nie niemożliwa. Dzięki dużej grupie ofiarnych działaczy nasz Oddział ma również w minionym 10-leciu pokaźny dorobek. Jest ciągle największy w Polsce, tak że co czwarty członek SITG należy do „Rybnika”. Poza Bełchatowem, tylko Oddział SITG w Rybniku ma od 2002 roku własną siedzibę i klub (po wieloletniej tułaczce i ciasnocie w czynszowych zakamarkach). Dzięki rozbudowanej działalności gospodarczej pozyskujemy środki na szeroko zakrojoną działalność statutową. Opracowywane przez naszą Grupę Rzeczoznawców dokumentacje, projekty i ekspertyzy cieszą się wysoką oceną zleceniodawców. Mimo kurczącego się rynku zleceń i naszych przychodów udzielamy jeszcze dwom studentom pomocy stypendialnej. Do końca roku 2015 ukończyło studia 20 młodych ludzi z niezamożnych rodzin górniczych będących naszymi stypendystami. Do 2014 roku pracował na pełnych obrotach Ośrodek Szkolenia przy Zarządzie Oddziału. Razem z delegaturami na kopalniach Borynia i Jas-Mos w latach 2006-2014 zostało w nim przeszkolonych 116.099 pracowników kopalń i zakładów okołogórniczych. Ok. 120 pracowników JSW zostało przygotowanych do egzaminu eksternistycznego na stopień górnika eksploatacji podziemnej. W latach 2007 – 2010 szkoliło się w Ośrodku ok. 110 Chińczyków z koncernu Kai Luan na kursach ratownictwa górniczego. Przejęcie wszystkich szkoleń w JSW przez SIG (firma córka JSW) zmusiło nas do likwidacji delegatur przy kopalniach Borynia i Jas-Mos, sprzedaży specjalistycznego ośrodka szkolenia elektryków na kop. Zofiówka i zamknięcia ośrodka badań psychologicznych w Jastrzębiu. Naszemu Ośrodkowi Szkolenia, posiadającemu kadrę z wieloletnim doświadczeniem i akredytację Śl. Kuratorium Oświaty, pozostały tylko smutne resztki. Mimo coraz mniejszych przychodów, w minionym 10-leciu 11500 członków wzięło udział w stowarzyszeniowych imprezach, czyli średniorocznie 1150 Kilkadziesiąt młodych inżynierów miało możliwość w latach 2007-2012 zapoznania się z nowinkami z dziedziny górnictwa, budowy maszyn, elektroniki oraz informatyki na targach technicznych w Monachium, Tallinie, na „UGOL MINING 2010” w Doniecku i w Brnie. Co roku odbywały się Dni Techniki ROP (już XLI) z konferencjami naukowo-technicznymi o krajowym zasięgu, na których liczba uczestników przekraczała często setkę. Konferencjom patronowały wybitne osobistości górnictwa i polityki. Organizacja tych konferencji to domena oddziałowych Komisji Problemowych. Szeroko pojęta ochrona środowiska naturalnego była tematem XXII już konferencji pilotowanej przez Komisję Mierniczo-Geologiczną, Budownictwa i Ochrony Środowiska. W ramach tejże Komisji koledzy geolodzy zorganizowali XIX wyjazdową konferencję poświęconą problematyce geologii złóż, hydrogeologii, wiertnictwa i ochrony środowiska. Po raz ósmy odbyła się w 2015 r. Konferencja Komisji Przeróbki Mechanicznej Węgla z ciekawymi referatami o tematyce technologii wzbogacania węgla i modernizacji zakładów przeróbczych. Ilościowy rekord bije jednak Komisja Techniki, która od 32 lat organizuje coroczne Seminarium poświęcone zwalczaniu zagrożeń naturalnych w kopalniach. Aktywne są również pozostałe Komisje. Komisja Młodej Kadry wysyła liczne grupy na wszystkie Ogólnopolskie Spotkania Młodszych Pokoleń Górniczych. Prawie tradycją stały się również wyjazdy młodych inżynierów i techników na jednodniowe seminaria do Kopalni Doświadczalnej „Barbara”, połączone z pokazem wybuchu pyłu węglowego. Jeden z członków tej Komisji „szefuje” z powodzeniem Komisji Młodej Kadry przy Zarządzie Głównym.

Dobrze spisuje się również Komisja Muzealnictwa i Ochrony Zabytków. Jej ścisła, trwająca ponad 40 lat współpraca z Muzeum w Rybniku, zaowocowała m.in. stałą wystawą „Wyrobisko Górnicze”. W tym miejscu wypada wspomnieć, że zespół specjalny powołany przez Zarząd Oddziału zebrał i zabezpieczył materiały i pamiątki po kopalniach zlikwidowanych. Powstało wirtualne muzeum poświęcone tym kopalniom, dostępne na stronie internetowej Oddziału. W każdy wtorek spotykają się w naszym klubie członkowie Komisji Krótkofalowców, która bierze udział w krajowych i międzynarodowych zawodach, jest wysoko punktowana, nagradzana dyplomami i rozsławia Rybnik i SITG w eterze. Prawie co drugi rok jest współorganizatorem wypraw krótkofalarskich do egzotycznych zakątków świata. W czasie zeszłorocznej „Industriady” nasi krótkofalowcy na prośbę Urzędu Miasta nadali z wieży widokowej Zabytkowej Kopalni Ignacy do Bazyliki Św. Antoniego droga radiową i świetlnym morsem, sygnał „Ignac pozdrawia Antoniczka”. Nie można też zapomnieć o Komisji Sportu i Rekreacji, która wysyła zawodników na wszystkie stowarzyszeniowe turnieje siatkówki oraz tenisa ziemnego i gromadzi puchary i dyplomy. Miłośnicy Tatr mają okazję przynajmniej raz w roku uczestniczyć w SITG-owskiej wyprawie górskiej i odetchnąć powietrzem czystszym niż w ROP. Jak już o Tatrach mowa to trzeba wspomnieć, że w 2015 roku byliśmy współorganizatorami z Okręgową Stacją Ratownictwa Górniczego w Wodzisławiu już XLIV Obozu szkoleniowo-treningowego ratowników górniczych w Bukowinie Tatrzańskiej. W ramach współpracy z Centralną i Okręgową Stacją Ratowniczą było właśnie możliwe wcześniej wspomniane szkolenie chińskich górników, kończące się egzaminem i prestiżowym angielskojęzycznym certyfikatem. W okresie „prosperity” (do 05.02.2015 r.) Oddział posiadał ISO nadane przez TUV NORD w zakresie; ekspertyzy, projekty techniczne i szkolenia. Przygotowywana przez Zarząd Główny „Biała Księga” opisująca dobra materialne, przekazane przez górnictwo społeczeństwu, zawiera pokaźny rozdział dot. kopalń ROP, opracowany przez nasz Oddział. Po raz XX odbyły się w 2015 roku dwa koleżeńskie spotkania seniorów, szczególnie cenione i oczekiwane przez tych „wcześniej urodzonych”. Dzięki porozumieniom podpisanych z partnerami zagranicznymi (Chińskie Zjednoczenie Energetyczno-Węglowe Da Tun i Mining Alumni Society of the University of Pretoria – MASUP [Stowarzyszenie Wychowanków Wydziału Górniczego Uniwersytetu w Pretorii – RPA) w ramach tzw. „wymiany bezdewizowej” możliwe było wysłanie w minionym dziesięcioleciu 60 naszych członków do Chin i 35 do RPA. Dane im było poza egzotyką – poznać m.in. chińską kopalnię „pokazową” oraz południowo-afrykańskie głębokie kopalnie złota i diamentów i potężne przedsiębiorstwo „SASOL” zajmujące się suchą destylacją węgla, pokrywające potrzeby paliwowe znacznej części RPA.

Wracając na „krajowe podwórko” wypada wspomnieć, że każdego roku odbywają się szkoleniowo-rekreacyjne, wyjazdowe spotkania sekretarzy i skarbników kół zakładowych. Z myślą o integracji środowiska inżynierów i techników oraz zacieśnianiu więzi koleżeńskich, organizujemy średnio 2 x w roku dla działaczy kół zakładowych i komisji problemowych, spotkania z kulturą w teatrach Rybnika, Cieszyna, Gliwic, Zabrza, Katowic, Bielska czy Wrocławia połączone z wieczorkiem koleżeńskim przy „małej czarnej”. Poza urządzanymi przez prawie wszystkie koła „Gwarkami”, tradycją stało się również organizowane przez Komisję Mierniczo-Geologiczną, Budownictwa i Ochrony Środowiska „Zaprzysiężenie” osób, które w danym roku uzyskały uprawnienia mierniczego górniczego, geologa górniczego lub budowlane. Seniorzy biorą licznie udział w „Turnieju Skata o Puchar Prezesa”, którego gospodarzem jest zawsze ubiegłoroczny zwycięzca. Wszystkie działania i imprezy odnotowane są skrzętnie w ubogaconej fotkami Kronice Oddziału, która ma co roku rozmiary opasłego tomu. Niezależnie od kroniki aktualizowana jest bieżąco nasza strona internetowa.

Na zakończenie mojego wystąpienia pragnę serdecznie podziękować wszystkim koleżankom i kolegom – tym funkcyjnym i tym od szarej, benedyktyńskiej pracy – za trud włożony w SITG-owską działalność w całym 70-leciu.

Składam również wielkie dzięki, za życzliwość i wsparcie kierownictwu Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A, Kompanii Węglowej S.A., Polskiej Grupy Górniczej Sp. z o.o. i podległych im kopalń, Muzeum w Rybniku, Okręgowej Stacji Ratownictwa Górniczego w Wodzisławiu Śl. oraz Izbie Przemysłowo-Handlowej w Rybniku.

Szczęść Boże !